در دنیای امروز در هر حوزه‌ای ردپایی از هوشمندی یا به عبارتی استفاده از فناوری‌های هوشمند دیده می‌شود و صنایع غذایی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است. در سال‌های اخیر در زمینه استفاده از بسته‌بندی‌های جدیدی تحت عنوان بسته‌بندی‌های هوشمند و فعال تحقیقات متعددی در سطح دنیا انجام شده است و براساس نتایج به دست آمده از این تحقیقات روش‌های جدیدی در بسته‌بندی صنایع غذایی ابداع و تجاری‌سازی شده است.
به طور کلی در صنایع غذایی با دو زمینه جدید در بسته‌بندی مواد و فرآورده‌های غذایی سروکار داریم. یکی از این زمینه‌ها بسته‌بندی فعال و روش دیگر بسته‌بندی هوشمند است که در خیلی از موارد این عنوان به طور اشتباه یکسان در نظر گرفته می‌شود. منظور از بسته‌بندی فعال این است که این نوع بسته‌بندی به طور فعال به عامل غیرفعالی مانند رطوبت واکنش داده و رطوبت موجود در بسته‌بندی را جذب می‌کند یا این که می‌تواند طی فرآیندی با اکسیژن یا دی‌اکسیدکربن موجود در بسته‌بندی واکنش داده و به این ترتیب اکسیژن یا دی‌اکسیدکربن موجود در بسته‌بندی را جذب کند. در بسته‌بندی فعال هدف اصلی افزایش طول عمر یا ماندگاری ماده غذایی است. در بسته‌بندی‌های فعال میتوان از موادی استفاده کرد که در سطح ماده غذایی خواص ضدمیکروبی دارد و با میکروارگانیسم‌های موجود در محیط بسته‌بندی واکنش داده و میکروارگانیسم‌ها را حذف می‌کند. برای مثال با آزاد شدن تدریجیترکیب خاصی از اتانول در بسته‌بندی ماده غذایی میتوان میکروارگانیسم‌ها را از محیط حذف کرد یا با حضور ترکیبات ضدمیکروبی در پایه پلیمر میتوان بار میکروبی ماده غذایی را تا حد زیادی کاهش داد. بنابراین میتوان گفت در این بسته‌بندی‌ها هدف اصلی افزایش ماندگاری یا طول عمر مواد غذایی است. عامل فعال در این بسته‌بندی‌ها یا در ترکیب ماده پلیمری بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد یا به صورت ساشه در داخل بسته‌بندی قرار می‌گیرد که برای رسیدن به این هدف میتوان از روش‌های متفاوتی در بسته‌بندی‌های فعال بهره گرفت.
اما در بسته‌بندی‌های هوشمند غالبا یک ویژگی کمی گزارش می‌شود. این ویژگی کمی می‌تواند داخل بسته‌بندی یا در محیط اطراف بسته‌بندی باشد. به این ترتیب میتوان در بسته‌بندی‌های هوشمند هر گونه تغییراتی که در محیط بسته‌بندی یا محیط خارج از بسته‌بندی ایجاد می‌شود را پایش کرد. برای مثال برای گروهی از مواد و فرآورده‌های غذایی نباید مقدار دما از حد معینی بیشتر باشد و در اینجا میتوان از بسته‌بندی‌های هوشمند استفاده کرد. به این ترتیب در بسته‌بندی یک برچسب اختصاصی طراحی می‌شود که با افزایش دما تغییر رنگ می‌دهد یا این که میتوان با قرار دادن برچسب حسگر دما، PH، اکسیژن یا میکروارگانیسم‌ها در داخل بسته‌بندی‌ها، آنها را به بسته‌بندی‌های هوشمند تبدیل کرد. در حقیقت ویژگی اختصاصی بسته‌بندی‌های هوشمند در مقایسه با بسته‌بندی‌های فعال این است که با اندازه‌گیری یک کمیت سروکار دارند و می‌توانند به عنوان یک سیستم اطلاع‌رسانی یا هشداردهنده عمل کنند. ویژگی جالب بسته‌بندی‌های هوشمند این است که میتوان ویژگی‌ها یا شاخص‌های این بسته‌بندی‌ها را براحتی در بسته‌بندی‌های سنتی اعمال کرد.
یکی از مثال‌های کاربردی بسته‌بندی‌های هوشمند بسته‌بندی‌های مجهز به حسگرهای RFID یا حسگرهای فرکانس رادیویی است. به کمک این حسگرها میتوان از تعداد بسته‌بندی‌های موجود در انبار یا فروشگاه مطلع شد. به عبارت دیگر میتوان از این حسگرها برای پایش و نظارت بر شبکه فروش هم استفاده کرد. امروزه استفاده از بسته‌بندی‌های هوشمند در صنایع غذایی می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت و بهبود روش‌های بسته‌بندی، نگهداری، انبارداری و توزیع مواد و فرآورده‌های غذایی داشته باشد و تحقیقات زیادی با هدف ایجاد و تکامل این نوع بسته‌بندی‌ها در جریان است.