لایه آلرون و پری کارپ دانه گندم سبوس را تشکیل می دهند که تقریباً ۱۴ درصد از وزن دانه را تشکیل می‌دهد. لايه آلرون موجود در سبوس حاوی 40٪ از مواد معدنی گندم مانند کلسیم،آهن، سدیم، فسفر وپتاسیم 18٪از ویتامینهای گروه ب ومقداری لیپید نیز می باشد از آن طرف پریکارپ که حاوی مقادیر زیادی سلولز و کارتنویید ویتامینهای گروه ب  است نیز با لایه آلرون حذف شده و به مصرف دام می رسند . یکی از دلایل حذف آلرون این است که  در آرد از كيفيت نانوايي و ارزش تغذيه اي محصول حاصل از آرد مي كاهد زيرا حاوي اسيد فيتيك مي باشد. فیتات یا فایتیک اسید در آردهائی که سبوس آن به طور کامل گرفته نمی شود وجود دارد و به دلیل خاصیت آن کسانی که از ان استفاده می کنند در صورتی که زمان تخمیر خمیر این آرد پائین باشد دچار کمبود آهن می شوند بنابراين هنگام آردسازي آنرا حذف می نمایند .

در جامعه ما نان قوت غالب مردم است و کم وبیش در سه وعده رکن اصلی سفره غذای ایرانیان است  پس به این نتیجه می رسیم که نان سالم مساوی است با جامعه سالم و نکته اصلی در این بحت وجود سبوس در نان است چراکه بی اغراق سبوس یک اعجاز گر است که  مانع از ابتلا به بسیاری از بیماریها می شود .

سبوس گندم داروي شفا بخش يبوست است مطلقا هيچ ماده يا دارويي در اين مورد رقيب سبوس گندم نيست ، یکی از غنی ترین منابع الیاف گیاهی (فیبر) مورد استفاده در برنامه غذایی شمرده می شود، موجب مي شود مدفوع نرم و سنگين و قالبي شده و بسرعت و براحتي از كولون خارج و سلامت روده بزرگ را تضمين مي نمايد ، در دهه ۶۰ یک پزشک انگلیسی به نام دکتر دنیس پی، بورکیت در آفریقا، چند گزارش علمی منتشر ساخت. دیدگاه های او حاکی از این بود که سبوس قادر است  از پیدایش حمله های قلبی، اختلالات روده ای و سرطان های پستان، بخشی از روده بزرگ (کولون)، پروستات و رحم جلوگیری کند . فیبر سبوس گندم در قند خون پایداری تولید میکند که برای بهبود وضعیت قند خون بیماران دیابتی به ویژه بیماران دیابتی نوع دوم مفید است

سبوس حاوی فیتواسترولها می باشد که تر کیباتی هستند که مانع جذب کلسترول می گردند . حاوی روی است و مانع ریزش موشده مواد سلولزی موجود در سبوس دارای ۱۲ نوع اسید آمینه مورد لزوم بدن است در نتيجه احساس سیری حاصل شده از مصرف آن موجب کاهش وزن می شود .

در ۱۰۰ گرم سبوس، مواد زیر وجود دارد :

آب ۵/۱۱ درصد، پروتئین ۱۶ درصد، چربی ۴ درصد، کربوهیدرات ۶۰ درصد، کلسیم ۱۱۹ میلی گرم، فسفر ۱۲۷۶ میلی گرم، آهن ۱۴ میلی گرم، سدیم ۹ میلی گرم، پتاسیم ۱۱۲۱ میلی گرم، ویتامین ب ۱ ، ۷۲/۰میلی گرم، نیاسین ۲۱ میلی گرم و همچنین حاوی مس ، منگنز ،منیزیم و سلنیوم نیز می باشد که  آهن و مس به انتقال اکسیژن در خون کمک می کنند ، منیزیم در واکنش های شیمیایی بدن در گیر است فسفر در متابولیسم سلولی دخالت دارد و پتاسیم میزان فشار خون در بدن را تنظیم می کند هر ۱۰۰ گرم سبوس، ۲۱۳ کالری انرژی دارد .

سبوس منبع عظیمی از ویتامین تیامین است همچنین برخی دیگر از ویتامینهای گروه ب که نقش مهمی در متابولیسم انرژی دارند مثل ریبوفلاوین ، نیاسین و ب 6 ، فولات و پنتوتنیک اسید نیز در سبوس وجود دارد .

متاسفانه با عدم آگاهی درست ، مردم تصور می کنند که هر چه نان سفید تر باشد آن نان بهتر است در حالی که این نان فاقد ارزش تغذیه است چون دلیل سفیدی نان حذف همین سبوس اعجاز گر است .

اسرین اسدبیگی

مدیر کنترل کیفیت شرکت آرد آدمی – آزادی